Mề đay là gì?

Mề đay là tình trạng da phát ban, biểu hiện đặc trưng với các nốt sần và ngứa. Các nốt sần có kích thước và hình dạng khác nhau: hình tròn, hình bầu dục, hình khuyên (hình vòng); kích thước thay đổi từ dạng chấm vài ly đến mảng to hơn 10cm.

Mề đay là một trong những bệnh da liễu phổ biến, với khoảng 10% – 20% dân số thế giới mắc bệnh. Phần lớn, các trường hợp mắc mề đay đều có xu hướng thuyên giảm trong vòng 6 tuần, chỉ có 5% trường hợp bệnh kéo dài hay tái đi tái lại.

Khi người bệnh nổi mề đay nhưng không được điều trị sẽ đối diện nguy cơ phù mao mạch dị ứng: sưng phù mặt, mi mắt, môi, lưỡi hoặc cổ họng (các mô lỏng); nguy hiểm nhất là sưng họng gây bít tắt đường thở và dẫn đến tử vong trong vòng 4 phút nếu không cấp cứu kịp để giải phóng đường thở.

Nổi mề đay có 2 loại gồm:

1. Mề đay cấp tính:

• Tình trạng phát ban kéo dài dưới 6 tuần. Bệnh xuất hiện đột ngột, các nốt sần có thể tập trung ở một số vùng da hoặc lan rộng toàn thân. 10% trường hợp mề đay cấp tính gây phù mạch (tình trạng sưng sâu bên trong da ở niêm mạc da khiến da chuyển sang màu đỏ và căng phồng) gây ngứa, đau. Nếu được điều trị đúng cách, phù mạch sẽ được cải thiện sau 72 giờ.

• Nói chung người bệnh mề đay cấp tính, nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách sẽ sớm cải thiện. Thế nhưng, nhiều người bệnh chủ quan không điều trị, để tình trạng tổn thương kéo dài và chuyển sang giai đoạn mạn tính.

2. Mề đay mạn tính:

• Tình trạng tổn thương da kéo dài hơn 6 tuần, đặc trưng với biểu hiện phát ban, nổi sẩn ngứa có màu hồng, đỏ hay trắng nhạt trên da. Người bệnh bị ngứa, nóng rát, khó chịu. Mề đay mạn tính ngoài gây tổn thương trên da còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần và chất lượng cuộc sống.

• Tuy nhiên, bệnh mề đay mạn tính lại kéo dài dai dẳng và tái phát liên tục làm thay đổi màu sắc da (mề đay sắc tố), ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, giấc ngủ, ngoại hình khiến người bệnh tự ti giao tiếp.

• Mề đay mạn tính thường đáp ứng kém với các giải pháp điều trị. Bệnh dù không gây nguy hiểm ngay lập tức nhưng nếu không chăm sóc và điều trị đúng cách dễ gây ra các biến chứng: chàm hóa, tăng sắc tố da (sạm da) và làm tăng nguy cơ mắc thêm các bệnh dị ứng khác. Ngoài ra, mề đay mạn tính có thể ảnh hưởng đến các cơ quan hô hấp và tiêu hóa dẫn đến khó thở, đau nhức cơ, nôn mửa, tiêu chảy…

Nguyên nhân nổi mề đay

Theo y học hiện đại: Nổi mề đay xảy ra khi cơ thể phản ứng với chất gây dị ứng (thực phẩm, hóa chất tắm gội, hóa mỹ phẩm, phấn hoa, lông thú, bụi trong nhà…). Lúc này, cơ thể giải phóng một loại protein gọi là histamine và các chất trung gian khiến các mạch máu nhỏ giãn nỡ và dịch từ mạch máu sẽ thoát ra gây tích tụ trong da (còn gọi là phù mạch); gây viêm (nóng, sốt) và phát ban đỏ. Nếu chất lỏng tích tụ dưới da sẽ hình thành các vết sưng phù nhỏ.

Theo y học cổ truyền: mề đay mẩn ngứa thường xuất phát từ các nguyên nhân như phong nhiệt, huyết nhiệt, hoặc chức năng gan, thận suy yếu dẫn đến tích tụ độc tố.

Phương pháp chữa bệnh mề đay mãn tính: 

Để chữa được bệnh mề đay, cần loại bỏ nguyên nhân gây bệnh (Tiêu) kết hợp với bồi bổ cơ thể (Dưỡng).

• Tiêu: Thanh nhiệt, giải độc, kháng viêm, trừ tà. Các dược liệu như tơ hồng xanh, diệp hạ châu, bồ công anh, hạ khô thảo giúp làm mát cơ thể, đào thải độc tố, giảm ngứa ngáy, sưng đỏ và ngăn chặn sự phát triển của mề đay.

• Dưỡng: Phục hồi chức năng gan, thận, dưỡng huyết, tăng cường đề kháng. Các vị thuốc như xích đồng đỏ, cà gai leo, hoàng kỳ, đẳng sâm hỗ trợ cải thiện tuần hoàn khí huyết, nâng cao thể trạng, giúp cơ thể khỏe mạnh từ bên trong, từ đó ngăn ngừa tái phát.

Các bài thuốc chữa bệnh mề đay cần tuân theo nguyên tắc Quân – Thần – Tá – Sứ, một nền tảng quan trọng trong bào chế thuốc Đông y. Mỗi thành phần trong bài thuốc đảm nhận vai trò riêng, căn cứ theo thể trạng, sức khỏe, bệnh nền và môi trường sống của người bệnh, bác sĩ sẽ cân đối tỷ lệ phù hợp theo từng trường hợp.

• Quân: Các dược liệu chủ đạo như diệp hạ châu, bồ công anh trực tiếp thanh nhiệt, giải độc, kháng viêm, giải quyết căn nguyên gây mề đay.

• Thần: Các vị thuốc bổ trợ như tơ hồng xanh, hạ khô thảo tăng cường hiệu quả của thuốc chính, làm dịu ngứa và mẩn đỏ.

• Tá: Các dược liệu như hoàng kỳ, đẳng sâm hỗ trợ bồi bổ khí huyết, nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.

• Sứ: Các thành phần như kha tử, ngải cứu điều hòa, cân bằng tác dụng của các vị thuốc khác, giảm thiểu tác dụng không mong muốn.

Liệu Trình Cá Nhân Hóa, Hiệu Quả Bền Vững

Khác với thuốc Tây thường mang lại hiệu quả tức thì nhưng dễ tái phát, YHCT yêu cầu sự kiên trì, nhưng đổi lại, người bệnh sẽ nhận được kết quả bền vững. Sau khi sử dụng bài thuốc, không chỉ mề đay được kiểm soát mà sức khỏe tổng thể cũng được cải thiện đáng kể.

• Bệnh nhẹ: Khoảng 2 liệu trình (2 tháng), các triệu chứng như ngứa, mẩn đỏ giảm rõ rệt.

• Bệnh mãn tính: Có thể kéo dài 3-4 liệu trình (3-4 tháng) để đạt hiệu quả lâu dài.